Jeśli mieszkasz w Wielkiej Brytanii, na pewno zauważyłeś, że rachunki za prąd w ostatnich latach przyprawiają o zawrót głowy. Chociaż coraz więcej energii pochodzi z odnawialnych źródeł, ceny wcale nie spadają – wręcz przeciwnie. Skąd ten paradoks? Dlaczego prąd w Wielkiej Brytanii jest tak drogi? Choć Wielka Brytania coraz chętniej inwestuje w czystą energię, to wciąż jest mocno uzależniona od gazu. Problem w tym, że to właśnie gaz – którego ceny eksplodowały po inwazji Rosji na Ukrainę – wyznacza ceny prądu dla całego kraju.
Dlaczego prąd w Wielkiej Brytanii jest tak drogi i co można z tym zrobić?
System, w którym działa brytyjski rynek energii, sprawia, że najdroższe źródło energii (czyli gaz) ustala cenę dla wszystkich dostawców. I choć odnawialne źródła są tańsze w produkcji, konsumenci płacą tyle, ile kosztuje prąd z gazu – czyli znacznie więcej.
Eksperci zgodnie twierdzą: trzeba ograniczyć zużycie gazu. Im więcej prądu będzie pochodziło z wiatraków, paneli słonecznych czy energii jądrowej, tym mniejsze znaczenie będzie miał gaz – i tym niższe będą rachunki. To strategia, którą już stosują takie kraje jak Francja i Niemcy. Rząd brytyjski planuje, by do 2030 roku gaz odpowiadał tylko za 5% energii. To ogromna zmiana – obecnie gaz ustala cenę prądu przez aż 98% – pisze The Guardian. Jeśli plany wypalą, energia stanie się bardziej przewidywalna i przystępna cenowo.
Przeczytaj też: Cyfrowe prawo jazdy w Wielkiej Brytanii już latem tego roku. Czy kierowcy powyżej 70. roku życia zostaną wykluczeni?
Dalszy ciąg artykułu poniżej
Więcej magazynowania, mniej marnowania
Oprócz odejścia od gazu, eksperci proponują reformy rynku energii. Jednym z pomysłów jest nacjonalizacja elektrowni gazowych. Dzięki temu państwo mogłoby uruchamiać je tylko w razie potrzeby – bez wpływu na codzienne ceny. Kolejnym wyzwaniem jest efektywne magazynowanie odnawialnej energii. W wietrzne lub słoneczne dni mamy jej pod dostatkiem, ale obecnie trudno ją przechować na „czarną godzinę”. Projekty takie jak elektrownie szczytowo-pompowe czy nowe rodzaje baterii mogą to zmienić.
Przeczytaj też: Brytyjska sieć supermarketów usuwa kasy samoobsługowe z większości sklepów
Dalszy ciąg artykułu poniżej
Podział kraju na strefy cenowe?
Jeden z planów zakłada podział Wielkiej Brytanii na kilka stref energetycznych, z osobnymi cenami. W teorii miałoby to zachęcić firmy i ludzi do przeprowadzki tam, gdzie energia jest tańsza. W praktyce jednak może zniechęcać inwestorów i komplikować rynek.
Obecnie część kosztów transformacji energetycznej – np. dotacje do pomp ciepła czy sieci – doliczana jest do rachunków za prąd. Eksperci sugerują, że bardziej sprawiedliwym rozwiązaniem byłoby przeniesienie tych opłat na gaz, lub pokrycie ich z budżetu państwa.
Przeczytaj też: Ceny domów w Wielkiej Brytanii biją rekordy – mimo zmian w podatkach
Choć sytuacja wygląda skomplikowanie, zmiany są możliwe – i już się dzieją. Im szybciej Wielka Brytania przejdzie na czystą energię i uniezależni się od gazu, tym szybciej mieszkańcy zobaczą realne oszczędności na rachunkach.