Kara 755 funtów za wypłatę środków z kont LISA. Blisko 100 000 osób zostało ukaranych wysokimi opłatami za wcześniejsze wypłaty pieniędzy z kont oszczędnościowych Lifetime ISA (LISA), co w roku podatkowym 2023/24 doprowadziło do pobrania łącznej kwoty 75,2 mln funtów. Ta sytuacja wywołała głosy krytyki oraz apele o pilną reformę programu LISA, który pierwotnie miał wspierać osoby oszczędzające na zakup pierwszego domu lub emeryturę. Eksperci podkreślają, że elastyczniejsze zasady, takie jak możliwość wypłat bez kary w niektórych przypadkach, mogłyby zachęcić więcej osób do korzystania z kont LISA.
Kara 755 funtów za wypłatę środków z kont LISA
Według danych HMRC w roku podatkowym 2023/24 niemal 100 000 oszczędzających dokonało nieautoryzowanej wypłaty środków z kont LISA, co wiązało się z karą 25 procent. Średnio każdy z posiadaczy konta musiał zapłacić 755 funtów, aby uzyskać dostęp do swoich oszczędności. W porównaniu do poprzedniego roku wartość kar wzrosła aż o 30 procent, wskazując na rosnące problemy finansowe, z jakimi mierzy się coraz większa liczba Brytyjczyków.
LISA została stworzona z myślą o wspieraniu osób planujących zakup pierwszego mieszkania lub oszczędzających na emeryturę. Rządowy bonus w wysokości 25 procent od kwoty do 4000 funtów rocznie miał stanowić istotną zachętę do długoterminowego oszczędzania. Jednak za wypłatę środków z konta z innych powodów niż zakup pierwszego domu, ukończenie 60 roku życia lub choroba terminalna, naliczana jest 25-procentowa kara.
Przeczytaj też: Świąteczny Bonus DWP: Wsparcie czy zniewaga? Dlaczego wywołuje takie kontrowersje?
Kary dotykają oszczędzających w trudnych czasach
Opłaty te, oprócz zwrotu rządowego bonusu, odbierają oszczędzającym również część ich własnych środków, co spotkało się z krytyką ekspertów. Rachael Griffin, ekspert ds. podatków i planowania finansowego w firmie Quilter, skomentowała: „Te niepokojące liczby pokazują, jak wiele osób musi walczyć między oszczędzaniem na przyszłość a codziennymi wydatkami. Wysokie koszty życia zmuszają ludzi do sięgania po swoje oszczędności, a 25-procentowa kara sprawia, że tracą zarówno bonus, jak i część własnych środków” – pisze gbnews.com
Eksperci wskazują, że konieczna jest reforma systemu LISA, aby nie karać osób, które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. Propozycje zmian obejmują obniżenie kary z 25 do 20 procent, co pozwoliłoby na zwrot jedynie rządowego bonusu, bez potrącania oszczędności oszczędzających.
Przeczytaj też: DWP ostrzega: Osoby pobierające zasiłki muszą zgłaszać wszystkie wyjazdy za granicę
Apele o reformę systemu LISA
Wzrost liczby osób, które dokonały wcześniejszych wypłat z konta LISA, wywołał apele o zmianę zasad funkcjonowania tego programu. Helen Morrissey, szefowa działu analiz emerytalnych w Hargreaves Lansdown, zauważyła: „LISA ma ogromny potencjał, aby pomóc ludziom w oszczędzaniu na pierwszy dom i emeryturę, ale konieczna jest reforma. Rządowy bonus jest atrakcyjny, ale związana z nim 25-procentowa kara zniechęca oszczędzających, zwłaszcza w trudnych czasach”.
Reformy obejmują również propozycję podniesienia wieku, do którego można otworzyć i wpłacać środki na konto, co pomogłoby osobom o zmiennych dochodach, w tym prowadzącym działalność na własny rachunek.