Dynia jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Halloween na całym świecie. Choć dziś trudno wyobrazić sobie to święto bez rzeźbionych i podświetlonych dyni, ich pojawienie się w tej tradycji ma znacznie dłuższą i bardziej złożoną historię, niż można by przypuszczać. Warto przyjrzeć się, skąd wzięła się dynia w tradycji Halloween i jakie znaczenie miała kiedyś dla ludzi obchodzących to święto.
Jack-o’-lantern – początki tajemniczego zwyczaju
Pierwotnie określenie Jack-o’-lantern nie miało związku z dynią. W XVII-wiecznej Anglii mianem tym nazywano mężczyznę noszącego latarnię, najczęściej nocnego stróża. Wówczas nieznajomych określano potocznie imieniem „Jack”, a taki stróż stał się znany jako „Jack of the Lantern”, czyli Jack z latarnią. Z czasem termin ten obejmował również zjawisko błędnych ogników, czyli fosforescencyjnych świateł pojawiających się na bagnach, wywołanych przez gazy z rozkładającej się roślinności.
W XIX-wiecznej Ameryce, pod wpływem europejskich imigrantów, określenie Jack-o’-lantern zaczęło oznaczać lampiony z wydrążonej dyni. Zwyczaj ten szybko zyskał popularność, a dynie stały się nieodłącznym elementem Halloween, zwłaszcza wśród młodych ludzi, którzy używali ich do żartów i straszenia po zmroku.
Przeczytaj też: Jak długo kot pamięta swojego właściciela? Odkrycia naukowców zaskakują
Dalszy ciąg artykułu poniżej
Celtyckie korzenie zwyczaju wydrążania warzyw
Tradycja wydrążania i oświetlania warzyw sięga czasów celtyckiego święta Samhain, obchodzonego na przełomie października i listopada. Celtowie wierzyli, że wtedy granica między światem żywych a zmarłych staje się wyjątkowo cienka, a duchy mogą swobodnie przemieszczać się po ziemi. Aby odstraszyć złe moce, rzeźbiono groteskowe twarze w rzepach i umieszczano w ich wnętrzu źródło światła, najczęściej węgiel lub świecę.
Gdy celtycka tradycja dotarła do Ameryki wraz z irlandzkimi i szkockimi imigrantami, rzepy zostały zastąpione przez dynie, które były łatwiej dostępne, większe i prostsze do wydrążenia. Dzięki temu szybko stały się symbolem Halloween, a rzeźbione dynie na stałe weszły do kanonu świątecznych dekoracji.
Irlandzka legenda o Jacku i lampionie
Do najważniejszych opowieści związanych z tą tradycją należy irlandzka legenda o chytrym Jacku, który próbował przechytrzyć samego diabła. Według tej historii Jack oszukał diabła, lecz za swoje czyny został skazany na wieczną wędrówkę po ziemi, mając za jedyne światło rzepę z rozżarzonym węglem w środku. Gdy opowieść ta trafiła do Ameryki, rzepę zastąpiła dynia, a Jack-o’-lantern stał się jednym z najważniejszych symboli Halloween.
Dziś dynie symbolizują magię, tajemniczość i grozę towarzyszącą Halloween. Ich historia pokazuje, jak dawne pogańskie rytuały i ludowe legendy mogą przenikać do współczesnych tradycji, tworząc wyjątkową atmosferę tego święta. Lampiony z dyni są nie tylko dekoracją, ale także fascynującym połączeniem dawnych wierzeń i nowoczesnych zwyczajów. Źródło: Britannica.com